Η καθυστέρηση λόγου είναι όταν ένα παιδί δυσκολεύεται να κατανοήσει ή/και να χρησιμοποιήσει τον προφορικό λόγο. Αυτές οι δυσκολίες είναι ασυνήθιστες για την ηλικία του παιδιού.

Τι είναι η καθυστέρηση λόγου ;

 Η καθυστέρηση  λόγου είναι όταν ένα παιδί δυσκολεύεται να κατανοήσει ή/και να χρησιμοποιήσει τον προφορικό λόγο. Αυτές οι δυσκολίες είναι ασυνήθιστες για την ηλικία του παιδιού.
 Οι δυσκολίες μπορεί να είναι με:
•    Την  ανταπόκριση  στη γλώσσα
•    Την κατανόηση λέξεων ή προτάσεων
•    Το να πει  τις πρώτες λέξεις ή  στην εκμάθηση λέξεων
•    Το να συνδυάζει λέξεις για να φτιάξει προτάσεις
•    Την οικοδόμηση λεξιλογίου.

Ορισμένες γλωσσικές καθυστερήσεις σχετίζονται με καταστάσεις όπως ο αυτισμός, το σύνδρομο Down και η κώφωση ή η απώλεια ακοής. Αλλά πολλές γλωσσικές καθυστερήσεις συμβαίνουν από μόνες τους.
Καθυστέρηση λόγου , διαταραχή ομιλίας ή αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή;
Η  καθυστέρηση λόγου διαφέρει από μια διαταραχή στην  ομιλία  ή την αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή. Διαταραχή λόγου (ήχου) είναι όταν τα παιδιά δυσκολεύονται να προφέρουν τους ήχους με λέξεις.
Αυτό μπορεί να κάνει την ομιλία τους δύσκολη στην κατανόηση, αν και κατανοούν λέξεις και προτάσεις και μπορούν να σχηματίσουν φράσεις και προτάσεις με τον σωστό τρόπο.
Εάν ένα παιδί έχει γλωσσική καθυστέρηση που δεν υποχωρεί, μπορεί να είναι σημάδι αναπτυξιακής γλωσσικής διαταραχής. Τα παιδιά με αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή έχουν δυσκολίες στην κατανόηση ή/και στην ομιλία που επηρεάζουν την καθημερινότητά τους.
Τα παιδιά με διαταραχές ομιλίας δεν έχουν απαραίτητα γλωσσική καθυστέρηση ή αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή. Και δεν έχουν όλα τα παιδιά που έχουν γλωσσική καθυστέρηση προβλήματα με την ομιλία.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε δίγλωσσες ή πολύγλωσσες οικογένειες μπορεί να φαίνεται ότι μαθαίνουν τη γλώσσα πιο αργά από τα παιδιά που μιλούν μόνο μία γλώσσα. Αυτό δεν θεωρείται καθυστέρηση γλώσσας. Τα δίγλωσσα παιδιά σχολικής ηλικίας μπορούν να μάθουν να διαβάζουν και να γράφουν ελληνικά εξίσου καλά με τους συνομηλίκους τους.
Σημάδια  καθυστέρησης λόγου σε διαφορετικές ηλικίες
Τα παιδιά αναπτύσσουν τη γλώσσα με διαφορετικούς ρυθμούς. Επομένως, η σύγκριση του παιδιού σας με άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας μπορεί να μην σας βοηθήσει να μάθετε εάν το παιδί σας έχει καθυστέρηση στο λόγο.

Γι' αυτό είναι καλύτερο να ζητήσετε επαγγελματική συμβουλή εάν δείτε κάποιο από τα ακόλουθα σημάδια στο παιδί σας σε διαφορετικές ηλικίες.

 Μέχρι τους 6 μήνες
Το παιδί σας δεν :
•    προσπαθεί να χρησιμοποιήσει οπτική επαφή
•    σε κοιτάζει  όταν φωνάζεις το όνομά του
•    γυρίζει να κοιτάξει αντικείμενα όταν μιλάτε για αυτά.

Μέχρι τους 12 μήνες
Το παιδί σας δεν :
•    παίζει παιχνίδια όπως το κου-κου-τσα
•    προσπαθεί  να επικοινωνήσει μαζί σας χρησιμοποιώντας ήχους, χειρονομίες ή/και λέξεις
•    προσπαθεί να επικοινωνήσει  μαζί σας όταν χρειάζεται βοήθεια ή θέλει κάτι.

Μέχρι τους 18 μήνες
Το παιδί σας δεν:
•    Ανταποκρίνεται  σε καθημερινές οδηγίες και ερωτήσεις όπως «κάνε γειά », « που είναι ο μπαμπάς ; » ή «Δώσε μου τη μπάλα, σε παρακαλώ»
•    Συνδυάζει  2 λέξεις – για παράδειγμα, «Περισσότερο νερό » ή «Πήγαινε έξω».

Μέχρι 2 ετών
Το παιδί σας δεν:
•    Χρησιμοποιεί  περίπου 50 διαφορετικές λέξεις
•    συνδυάζει 2 ή περισσότερες λέξεις – για παράδειγμα,
« Περισσότερο νερό », « Μαμά επάνω » ή « να πάω και εγώ »
•    παράγει λέξεις αυθόρμητα – δηλαδή, το παιδί σας μόνο αντιγράφει λέξεις ή φράσεις από άλλους
•    ονοματίζει τουλάχιστον ένα χρώμα
•    ανταποκρίνεται  σε καθημερινές οδηγίες και ερωτήσεις όπως «Πάρε τα παπούτσια σου», «Θέλεις να  πιείς κάτι։;» ή «Πού είναι ο μπαμπάς;»
Η καθυστέρηση λόγου  είναι αρκετά συχνή σε αυτή την ηλικία. Περίπου 1 στα 6 παιδιά εμφανίζει σημάδια  καθυστέρησης  λόγου και λέγονται  « Late talkers –Τα παιδιά που αργούν να μιλήσουν». Αλλά μέχρι τα 4 χρόνια οι περισσότεροι « Late talkers » έχουν φτάσει τα  άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας.


Στα 3 περίπου χρόνια
Το παιδί σας δεν :
•    συνδυάζει λέξεις σε μεγαλύτερες φράσεις ή προτάσεις - για παράδειγμα, « Βοήθησέ με μαμά » ή «Θέλω κι άλλο  νερό »
•    ανταποκρίνεται  σε μεγαλύτερες οδηγίες και ερωτήσεις όπως «Πάρε τα παπούτσια σου και βάλε τα  στο κουτί» ή « Τι θέλεις  να φάς  για μεσημεριανό σήμερα; »
•    ενδιαφέρεται για τα βιβλία
•    κάνει  ερωτήσεις.

Από 4-5 ετών και άνω
Μερικά παιδιά εξακολουθούν να έχουν δυσκολίες με τη γλώσσα μέχρι να ξεκινήσουν το νήπιο ή το σχολείο.
Εάν αυτές οι δυσκολίες δεν μπορούν να εξηγηθούν από άλλα πράγματα όπως ο αυτισμός ή η απώλεια ακοής, μπορεί να πρόκειται για αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή.
Σε αυτή την ηλικία, τα παιδιά με αναπτυξιακή γλωσσική διαταραχή μπορεί:
•    Να αγωνίζονται να μάθουν νέες λέξεις και να κάνουν συζήτηση
•    Να χρησιμοποιούν σύντομες, απλές προτάσεις και συχνά αφήνουν έξω σημαντικές λέξεις στις προτάσεις
•    Να  ανταποκρίνονται  σε  ένα μέρος μόνο μιας εντολής
•    Να  αγωνίζονται να χρησιμοποιήσουν τον παρελθόντα, τον παρόντα ή τον μελλοντικό χρόνο με τον σωστό τρόπο – για παράδειγμα, λένε « παραλείπω » αντί για « παράλειψα » όταν μιλούν για δραστηριότητες που έχουν ήδη κάνει
•    Να δυσκολεύονται να χρησιμοποιήσουν  τις σωστές λέξεις και χρησιμοποιούν  γενικές λέξεις όπως « υλικά » ή « πράγματα ».
•    Δεν καταλαβαίνουν τη σημασία λέξεων, προτάσεων ή ιστοριών.